Η άφιξη και εδραίωση των Αρβανιτών στον ελληνικό χώρo

 

 

Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ

Πότε εγκαταστάθηκαν οι Αρβανίτες στα νησιά του Αργοσαρωνικού και στο Αιγαίο.Οι αιτίες μετακίνησης των Αρβανιτών στον ελλαδικό χώρο ήταν διάφορες.Από τις σημαντικότερες, αποτελούσε η μεγάλη στρατιωτική και οικονομική εξασθένηση,καθώς και η διοικητική παράλυση, με άλλα λόγια η παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Επιπροσθέτως, οι αρχηγοί των διαφόρων αλβανικών φυλών συχνά βρίσκονταν σε σκληρό ανταγωνισμό και διαμάχες επικράτησης ή επέκτασης της κυριαρχίας τους, οπότε οι εμφύλιες πολεμικές συγκρούσεις ήταν συχνές μεταξύ τους και καταστρεπτικές .Η κάθοδος των Αρβανιτών αναφέρεται στη μετανάστευση και εγκατάσταση της Αρβανίτικης κοινότητας στην Ελλάδα. Οι Αρβανίτες είναι μια εθνοτική ομάδα που προέρχεται από την Αλβανία και μιλούν την Αρβανίτικη γλώσσα, η οποία είναι μια διάλεκτος της αλβανικής. Οι Αρβανίτες κατάγονταν από πληθυσμούς οι οποίοι μετακινήθηκαν στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα από τη περιοχή των Αρβανών, της Βόρειας περιοχής της Ηπείρου, όπου βρίσκεται η σημερινή Αλβανία. Υπήρξαν διάφορες μετακινήσεις κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, από τον 13ο αιώνα αλλά κυρίως μεταξύ του 14ου και 16ου αιώνα.

 

Οι Αρβανίτες στον Ελλαδικό χώρο

Οι Αρβανίτες εμφανίστηκαν στον ελλαδικό χώρο τον 13ο αιώνα, μετά την κατάλυση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204. Χιλιάδες Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν στο Δεσποτάτο της Ηπείρου που κάλυπτε την περιοχή της σημερινής νότιας Αλβανίας. Η κάθοδος τους στην Ελλάδα έγινε κυρίως κατά τον 14^ο και 150 αιώνα, όταν πολλοί Αρβανίτες μετανάστευσαν προς νότο, κυρίως  λόγω των πολέμων και των  πολιτικών αναταραχών  στην περιοχή τους . Εγκαταστάθηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας , όπως η Στερεά Ελλάδα, η Πελοπόννησος , και τα νησιά του Αιγαίου.

                        

 

                         Οι Αρβανίτε ς στο Σοφικό

Το 1385, κάνουν την εμφάνισή τους στην περιοχή του Σοφικού (το Σοφικό δεν υπήρχε ακόμα τότε) οι Αρβανίτες, οι οποίοι ήσαν κάτοικοι της Βορείου Ηπείρου και έφυγαν από τα μέρη τους από τους Τούρκους. Οι Αρβανίτες δημιούργησαν, τότε, δυο μικρά χωριά στην περιοχή, σε αρκετή απόσταση το ένα από το άλλο, την "Αμυγδαλιά" και το "Βελανίδι". Αυτοί οι κάτοικοι των δυο χωριών το χειμώνα, λόγω του ψύχους, έπαιρναν τα ζώα και τα κοπάδια τους και τα μετέφεραν στους πρόποδες του παρακείμενου λόφου Γκούρι-Γκλιάτι, που ήταν υπήνεμο και δεν κινδύνευαν από το ψύχος και οι ίδιοι και τα κοπάδια τους. Σιγά-σιγά, οι Αρβανίτες έμειναν μόνιμα στο μέρος εκείνο, κτίζοντας τα πρώτα τους σπίτια και δημιούργησαν το "Σοφικόν". Η ονομασία "Σοφικόν", ελληνική λέξη, δεν αναφέρεται σε κανένα κείμενο ώστε να είναι γνωστή η προέλευσή της.

 

 

📍 Περιοχές Εγκατάστασης των Αρβανιτών στην Ελλάδα

🏛️ Στερεά Ελλάδα & Εύβοια

Οι περισσότερες αρβανίτικες κοινότητες βρίσκονται στη Στερεά Ελλάδα, όπου ανέπτυξαν ισχυρούς αγροτικούς και πολεμικούς πληθυσμούς.

• Αττική → Σπάτα, Μενίδι (Αχαρνές), Κορωπί, Μαρκόπουλο, Λιόπεσι (Παιανία), Καπανδρίτι, Θρακομακεδόνες
• Βοιωτία → Λιβαδειά, Θήβα, Οινόφυτα, Άσκρη
• Εύβοια → Κύμη, Στύρα, Καρυστία, Μαρμάρι

---

🏔️ Πελοπόννησος

Στην Πελοπόννησο, οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν κυρίως στην Αργολίδα, Λακωνία και Αρκαδία.

• Αργολίδα → Άργος, Ναύπλιο, Κρανίδι, Ερμιόνη
• Λακωνία → Κυνουρία (Λεωνίδιο, Τυρός), Μονεμβασιά
• Μεσσηνία → Καλαμάτα, Μεθώνη

---

🏝️ Νησιά του Αιγαίου & Ιονίου

Οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν και σε νησιά, κυρίως λόγω της εμπλοκής τους στη ναυτιλία και την άμυνα.

• Ύδρα → Κύρια αρβανίτικη κοινότητα, σημαντικός ρόλος στην Επανάσταση του 1821 🚢
• Σπέτσες → Αρβανίτικος πληθυσμός, ισχυρό ναυτικό παρελθόν
• Σαλαμίνα → Παραδοσιακά αρβανίτικος πληθυσμός
• Ψαρά → Επίκεντρο ναυτικών και εμπορικών δραστηριοτήτων
• Κύθνος → Σημαντική αρβανίτικη παρουσία

---

🌾 Θεσσαλία

Οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν σε διάφορα μέρη της Θεσσαλίας, κυρίως ως αγρότες και κτηνοτρόφοι.

• Λάρισα
• Καρδίτσα
• Τρίκαλα

---

🌍 Ήπειρος & Δυτική Ελλάδα

Σε μικρότερο βαθμό, αρβανίτικες κοινότητες υπήρχαν και στην Ήπειρο και τη Δυτική Ελλάδα.

• Άρτα
• Αιτωλοακαρνανία → Ξηρόμερο, Αγρίνιο
• Κέρκυρα → Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν εκεί κατά την Ενετική περίοδο

 

 Ιστορικό Πλαίσιο και Αιτίες Καθόδου

Η κάθοδος των Αρβανιτών στην Ελλάδα λαμβάνει χώρα κυρίως μετά την κατάρρευση του Βυζαντίου και την επέκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον ελλαδικό χώρο. Ορισμένοι από τους βασικούς λόγους για την κάθοδό τους περιλαμβάνουν:

• Πολιτική Αστάθεια και Στρατιωτικοί Σκοποί: Η αποδυνάμωση του Βυζαντίου και η διάλυση της βυζαντινής εξουσίας δημιούργησαν ένα κενό εξουσίας, που οι Αρβανίτες εκμεταλλεύτηκαν ως ευκαιρία για μετανάστευση. Οι Αρβανίτες αρχικά δεν ήταν πάντοτε ειρηνικοί μετανάστες, καθώς η παρουσία τους ήταν συχνά συνδεδεμένη με στρατιωτικές και επιθετικές αποστολές. Πολύ συχνά προσλαμβάνονταν ως μισθοφόροι ή στρατιώτες από τους τοπικούς ηγεμόνες της εποχής (ειδικά τους φραγκους και τους βυζαντινούς).

• Επέκταση των Οθωμανών: Από τον 15ο αιώνα, η επέκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι κατακτητικοί πόλεμοι προς τα Βαλκάνια έφεραν πολλούς Αρβανίτες να κατευθυνθούν προς τη νότια Ελλάδα, ειδικά για να αποφύγουν την Οθωμανική καταπίεση.

• Ασφυκτική Πίεση στην Πατρίδα τους: Στην περιοχή της Αλβανίας (που εκείνη την εποχή περιλάμβανε και τη σημερινή Βόρεια Ελλάδα), οι Αρβανίτες υπέφεραν από τη πληθυσμιακή πίεση, την οικονομική ανασφάλεια, και τις πολεμικές συγκρούσεις. Το εμπόριο, η γεωργία και η κτηνοτροφία δεν προσέφεραν αρκετές ευκαιρίες επιβίωσης, και οι Αρβανίτες αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες στον ελλαδικό χώρο.

Πηγές εικόνων:                             Πηγές κειμένων:

www.protothema.gr                      offline post

Δημήτρης Λιθοξόου                     wikipedia

                                                      chat gpt